Przedstawiam krótką fotorelację z wyjazdu terenowego w Bory Tucholskie w dniu 29 XII 2018 roku. W terenówce wzięli udział: Danka Ciskowska, Iwonka Zielińska,  Ryga i administrator tej strony. Wyjazd zadedykowaliśmy pamięci zmarłego dokładnie 7 lat temu mojego Taty Józefa Zielińskiego. Na wyjazd złożyły się: przejście z Gajewa do Krzewin (Iwonka, Danka), z przepatrzeniem okrajka rezerwatu przyrody Osiny oraz krótki pobyt z próbą kąpieli (Ryga, admin) nad Jeziorem Radodzież, połączony z promowaniem kampanii Niech Żyją! Fotorelację uzupełnia kilka fotek z drogi powrotnej do Gdańska (z moją Mamą Teresą) z doliny Wietcisy (tuż przed ujściem do Wieżycy w okolicy miejscowości Czarnocin k/Skarszew). W miejscu tym znaleźliśmy piękny płat skrzypu zimowego Equisetum hyemale , a w nim wysypiska śmieci - przykry widok. Inne mało przyjemne aspekty wyprawy: odgłosy polowania w okolicy Krzewin (około 40 !!! wystrzałów + trąbka), pojedynczy strzał w okolicy Czarnocina, martwy jenot przy drodze w okolicy Lubichowa, zręby zupełne w Borach Tucholskich (jeden z nich na zdjęciu).

Życzę Wszystkim, którzy goszczą na tej stronie, jak najwięcej przyrody i jak najmniej antropopresji w nowym roku. Pozdrawiam Wujka Księdza Stefana Grasia z Lipinek ! Szczególny szacunek wyrażam dla Radka Sawickiego - "morsa" z Parszczenicy; ja się cały - tak jak Ty Radku - nie odważyłem zanurzyć, ale będę ćwiczył (wszak kiedyś to robiłem :)). fot. I. S. Zielińscy

Już jutro w sali Teatru Nowego na Warszawskim Mokotowie przedstawione zostaną założenia kolejnego projektu zwiększenia ochrony Puszczy Białowieskiej w powiązaniu z rozwojem lokalnej społeczności. Projekt pt. "Park Narodowy Puszczy Białowieskiej – ochrona przyrody i rozwój lokalnych społeczności" autorstwa szacownego grona naukowców (prof. Tomasza Wesołowskiego, prof. Jerzego M. Gutowskiego, prof. Bogdana Jaroszewicza, prof. Rafała Kowalczyka, prof. Krzysztofa Niedziałkowskiego, mgr. Jakuba Roka i prof. Jana M. Wójcika) będzie kolejną próbą przełamania tematycznej niemocy, która wielu grupom lobbingu czerpiącym profity z tytułu użytkowania zasobów Puszczy jest bardzo na rękę.

W nawiązaniu do tego wydarzenia pozwolę sobie przytoczyć poniżej powiązany - już historyczny - tekst mojego autorstwa, który pojawił się w miesięczniku "Nasze Pomorze" (nr11/2001, str 1 i 10). Taka to trochę podróż sentymentalna ... wtedy jeszcze istniało Towarzystwo Ochrony Puszczy Białowieskiej do którego miałem przyjemność i zaszczyt należeć.

Co dalej z Puszczą Białowieską

            Od początku lat 90 ubiegłego wieku nabrała tempa batalia o objęcie ochroną w formie parku narodowego całej polskiej części Puszczy Białowieskiej. Obecnie Białowieski Park Narodowy (BPN) obejmuje zaledwie około 17% powierzchni tego obszaru.

  Ochrona Puszczy Białowieskiej sięga XVI wieku, kiedy to pojawiły się pierwsze uregulowania prawne dotyczące zasad jej zabezpieczenia przed wyrębem i nielegalnym pozyskaniem zwierzyny. W wieku XVII wzmocniono królewskie służby ochrony Puszczy, m.in. w celu wyeliminowania zjawiska osadnictwa. Warto wiedzieć, że cała nieomal straż puszczańska wzięła udział w powstaniu listopadowym w 1831 roku. Po jego upadku wszyscy strażnicy i strzelcy zostali usunięci z administracji Puszczy. W 1919 roku zabito tutaj ostatniego żubra (kłusownicy). Restytucję tego gatunku czyli odtwarzanie stada zaczęto w 1929 roku na bazie niewielu osobników ocalałych w hodowlach i ogrodach zoologicznych. Chociaż Białowieski Park Narodowy powołano formalnie w1932 roku, to jednak za faktyczną datę jego utworzenia przyjmuje się rok 1921, kiedy to grupa uczonych pod kierunkiem Profesora Władysława Szafera oraz pierwszego dyrektora Parku Profesora Józefa Paczoskiego doprowadziła do utworzenia tzw. Nadleśnictwa Rezerwat. Objęło ono najcenniejsze przyrodniczo fragmenty Puszczy. Po II wojnie światowej zatwierdzono ponownie istnienie Parku (1948 rok); uczyniono tak zresztą z wszystkimi wcześniej ustanowionymi obszarami chronionymi w Polsce międzywojennej. W roku 1977 BPN uznany został za Światowy Rezerwat Biosfery, zaś w dwa lata później wpisany na Listę UNESCO Światowego Dziedzictwa Ludzkości. Białoruska część Puszczy, stanowiąca po wytyczeniu nowych powojennych granic około 60% jej obszaru, od 1946 roku została objęta w całości tzw. zapowiednikiem czyli rezerwatem. Na terenie tym powołano w 1991 roku Park Narodowy Biełowieżskaja Puszcza; od 1993 roku stał się on Światowym Rezerwatem Biosfery. Wygląda na to, że w kwestii całościowego zabezpieczenia tego unikatowego w Europie kompleksu leśnego moglibyśmy sporo nauczyć się od naszych wschodnich sąsiadów.

            Powszechnie znanym faktem jest to, że Puszcza Białowieska jest jedynym obecnie obiektem na niżu europejskim, w którym zachowały się elementy pierwotnej przyrody. To tutaj zachodzi szereg naturalnych procesów związanych np. ze starzeniem i odnawianiem się lasu, jedynych w swoim rodzaju tak w Polsce, jak i w Europie. Dla rozsądnie myślącego Polaka nie podlega dyskusji twierdzenie, że obiekt ten to jeden z najważniejszych składników naszego dziedzictwa narodowego. Jego ranga – o ile można użyć takiego porównania – nie ustępuje takim skarbom polskiej kultury jak Kopalnia Soli w Wieliczce, Zamek na Wawelu czy Klasztor Jasnogórski. Wartość i znaczenie Puszczy Białowieskiej jako ponadczasowego dobra obrazowo przedstawił na łamach jednego z ogólnopolskich miesięczników nasz noblista Czesław Miłosz, zawierając w artykule pt. „Rozebrać Wawel na cegłę?” szereg uwag i aluzji do intensywnej gospodarki leśnej prowadzonej w starodrzewach puszczańskich zlokalizowanych poza granicami BPN.

            Sprawa powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego na obszar całej polskiej części Puszczy budzi od kilku lat wiele emocji. Ogólnie zarysowały się trzy podejścia do strategii ochrony tego obiektu. Pierwsze z nich to stanowisko, aby nie powiększać Parku. Zwolennicy tej koncepcji wywodzą się głównie z tzw. gremiów gospodarczych, związanych zwłaszcza z lobby drzewnym i leśnym. Wielu wyznawców takiego podejścia to przedstawiciele społeczności lokalnej i samorządowców. Druga koncepcja głosi, aby objąć ochroną w formie parku narodowego całą polską część Puszczy, ale stopniowo tj. w długim okresie czasu. Za stanowiskiem tym opowiada się np. część naukowców i leśników. Trzecia strategia zakłada jednorazowe i jak najszybsze objęcie parkiem narodowym całej Puszczy. Wśród jej zwolenników znajdujemy organizacje ekologiczne (kilka z nich współtworzy od 1996 roku Koalicję na Rzecz Ochrony Puszczy Białowieskiej), gremia naukowców, osoby z innych środowisk twórczych, a także wielu zwykłych ludzi, w tym również ze społeczności lokalnej.

            Tak duża rozbieżność postaw jest skutkiem nakładania się na siebie bardzo wielu, czasami trudnych do identyfikacji czynników. Niewątpliwie można wszakże dopatrywać się niemałej roli takich uwarunkowań, jak: zróżnicowanego usytuowania zawodowego uczestników dyskusji (często działa tzw. efekt „stada” czyli np.: „wspólnie pracujemy, a więc mamy identyczny pogląd”), obawy przed utratą pracy lub zmniejszeniem dochodów, nieznajomości procedur służących wspieraniu lokalnych społeczności po powiększeniu Parku, braku wiedzy na temat przyszłych ograniczeń na obszarze szczególnie chronionym (są one zazwyczaj stopniowane i wcale nie tak uciążliwe, jak się powszechnie sądzi), wreszcie różnej wrażliwości i jakości wychowania poszczególnych osób oraz dość powszechnego zaniku odczuwania wartości ponadczasowych np. patriotyzmu czy poszanowania dobra wspólnego

            Na dzień dzisiejszy gremium rządu (byłego) nie wywiązało się z obietnicy objęcia całej Puszczy Białowieskiej parkiem narodowym (miało to nastąpić do stycznia 2000 roku). Obietnica taka złożona została przez byłego głównego konserwatora przyrody (Janusz Radziejowski) w roku 1998. Pan konserwator był uprzejmy posłużyć się wskaźnikiem 100% pewności; nie dodał tylko, iż obietnica ta jest „patykiem na wodzie (wzburzonej) pisana”. Jej niedotrzymanie dyskredytuje wiarygodność naszego kraju na arenie międzynarodowej. Trudno ten fakt skomentować. Nie sposób natomiast nie odnieść wrażenia – co widać także przy innych okazjach – że część elit politycznych, większość tzw. lobby gospodarczych oraz część władz samorządowych i lokalnych społeczności związanych z obszarami parków narodowych w Polsce zagubiła się w kwestii zasadniczej. Tą kwestią jest dość prosty elementarny fakt, że parki narodowe (jak sama nazwa wskazuje), a także wiele wartościowych terenów o które prędzej czy później zostaną one powiększone, to wspólne dobro wszystkich Polaków. To są po prostu tereny Skarbu Państwa i takim terenem jest również cała Puszcza Białowieska. Nie może być tak, aby jakiekolwiek grupy (czy raczej grupki) nacisku narzucały narodowi koncepcje bądź scenariusze działania, które doprowadzają bądź doprowadzą do tego dobra deprawacji i bezpowrotnego zaprzepaszczenia.

W ciągu tych kilku lat dyskusji o konieczności objęcia ochroną całej Puszczy wiele się wydarzyło. Choćby pobieżne opisanie deklaracji, spotkań, konferencji, sympozjów, kontraktów i innych podjętych działań znacznie przekracza ramy tej notatki. Zainteresowanych poszerzeniem swojej wiedzy na ten temat zapraszam do kontaktu z Towarzystwem Ochrony Puszczy Białowieskiej: tel./fax: 0(....)85 681-22-02, e-mail: office @ topb.most.org.pl.

Tradycją już nieomalże staje się to, że w okresie pooperacyjnym, czy jak kto woli - rekonwalescencji - sięgam po zawsze tę samą książkę. Książkę wybitną, napisaną z niezwykłym wyczuciem i znajomością tematu, uhonorowaną zresztą - co nie dziwi - Nagrodą Literacką Stowarzyszenia Księgarzy Polskich za rok 1987 r. To dzieło  (dla mnie arcydzieło), to "Wielki Las" Zbigniewa Nienackiego. Trudno na rynku krajowej książki znaleźć trafniejsze studium życia "leśnych ludzi" funkcjonujących w trybikach maszyny zarządzającej lasami państwowymi w Polsce. Studium władzy, hierarchiczności, schematyzmu, a także manipulacji czy zakłamywania zwanego czasami barwnie "zaklinaniem rzeczywistości", dla osiągnięcia zamierzonego celu/celów.

Proszę np. zerknąć na taki fragment:

"(...) Masłocha (nadleśniczy - przyp. SZ) nie czuł wyrzutów sumienia, że wymusza na ludziach fałszywe świadectwo. Czy nie robił tego dla dobra lasu, dla dobra ich leśnej firmy ? Cóż mogło być ważniejszego dla nich - leśnych ludzi - jak nie pilnowanie spraw lasu, który ich żywił i ubierał, ponieważ stanowili jego cząstkę. W życiu swoim, szczególnie w młodości, przeczytał wiele powieści o leśnikach. Na ogół prezentowano ich jako romantycznych głupków, którzy ze strzelbą na ramieniu i mosiężną trąbką przemierzają leśne bezdroża, oglądając przez lornetkę gniazda ptasie. Opisywali ich ludzie z miasta, bo takimi chcieli widzieć ludzi lasu. Nic w tym obrazie nie było prawdziwe - leśnicy nie posiadali broni służbowej, a jeśli już mieli broń, gdyż należeli do kółka łowieckiego, nie wolno im było jej nosić w czasie służby. Rdzewiały trąbki i rzadko który miał lornetkę. Coraz mniej spotykało się takich jak stary Kondrat, z małym gospodarstwem, koniem, dwoma krowami, maciorą i pasieką; osiedlali się w lesie ludzie podobni do Stęborka, z tytułami, ale bez ochoty na babranie się w gnoju, w ziemi, oprzątanie choćby stadka kur. Zresztą ani tamci, ani ci, co przyszli teraz, w niczym nie przypominali bohaterów leśnych powieści. W takim, który przez kilka lat obserwował, jak z głuchym łoskotem walą się na ziemię wspaniałe sosny, graby czy buki, jak kończą żywot potężne dęby, też się coś zawalało w duszy, rujnowało, obojętniało na piękno, które musiał niszczyć motorowymi piłami drwali. Coś więc w nim umierało, ale czy coś się nowego nie rodziło, czy nie powstawała jakaś nowa wartość moralna ? Masłocha nie zauważył jej ani w sobie ani w innych. Niektórzy jeszcze przez jakiś czas potrafili grać komedię przed turystami i przybyszami z miasta, wraz z nimi zachwycać się pięknem sosnowego starodrzewu, lecz gdzieś w głębi duszy już obliczali w myślach, kiedy będzie można przystąpić do zrębu, ile też zrobi się tarcicy, a ile przeznaczy na opał. Jak długo można mordować piękno bez skazy na duszy? W końcu, aby istnieć i pracować, trzeba w sobie wyrobić odruch samoobronny, zacząć po trosze lekceważyć piękno lub nawet nim gardzić, stępić w sobie pewien rodzaj wrażliwości. I to nazywał Sobota "pozbywaniem się duszy". (...)".

Zachęcam, kto jeszcze nie czytał, bo warto. Lektura obowiązkowa dla wszystkich tych, którzy kontestują obecny model funkcjonowania korporacji pt. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP). O ile tylko będę mógł, znów pojadę na grób Nienackiego na małym cmentarzyku nad Jeziorem Jeziorak. Nie mogę na ten moment, w bałaganie komputerowym, znaleźć fotki płyty nagrobkowej grobu Pisarza (jak tylko znajdę, załączę). Zbliża się już 24 rocznica jego śmierci. Znany był i jest głównie z serii przygód "Pana Samochodzika" oraz powieści "Raz w roku w Skiroławkach"; jego inne dzieła pozostają ciągle mniej znane. Promujmy je więc, bo to był bardzo pro przyrodniczy WIELKI PISARZ.

Sławomir Zieliński 14 IX 2018

Zbigniew Nienacki, Wielki Las, Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin, 1988.

 

Tekst sprzed lat ciągle (niestety !) aktualny: https://dzikiezycie.pl/archiwum/2013/pazdziernik-2013/dzieci-do-szkoly-ptaki-pod-lufy

ryc. Zbigniew Jujka (dziękuję 🙂 )

 

Kilka dni temu uświadomiłem sobie po raz kolejny "upływ" czasu. A właściwie dlaczego właśnie "upływ", a nie np. "odpływ" ? Może "odpływ" bardziej wyrażałby nieodwracalność procesu ? Nieodwracalność ... hm, taki przynajmniej na dzień dzisiejszy obowiązuje kanon w nauce w tej kwestii ... Ale do rzeczy. U schyłku ubiegłego wieku istniała w Gdańsku całkiem niebanalna instytucja z równie i wielce niebanalnym i różnorodnym zespołem pracowników. Nazywała się ona, a właściwie on :), Zarząd Parków Krajobrazowych (Trójmiejski PK, Kaszubski PK, Wdzydzki PK). Wiele się tam działo, na książkę może temat, w każdym razie nudno nie było. Otóż pewnego dzionka roku 1992, po całkiem wieloletnich wcześniejszych analizach, kwerendach i przemyśleniach trzech pracowników tego tworu tj. Grześ Szmytkowski, Andrzej Garbalewski i Sławek Zieliński spięło się twórczo - w tym pozytywnym sensie - i w ten sposób powstał artykuł lansujący ideę wzmożenia ochrony przepięknego kaszubskiego zakątka - tzw. Lasów Mirachowskich. To była jazda bez trzymanki, śmiała próba - naszym zdaniem uprawniona - proponowaliśmy odświeżenie i wprowadzenie w czyn koncepcji Profesora Adama Wodziczki i Doktora Feliksa Krawca utworzenia na tym obszarze parku narodowego !!! Artykuł znalazł uznanie "wierchuszki" polskiej prasy ochroniarskiej - pojawił się na łamach "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" już w kolejnym roku ( Garbalewski A., Szmytkowski G., Zieliński S. 1993. Zagadnienia ochrony Lasów Mirachowskich. Chrońmy Przyr. Ojcz., 1: 39-53). Od tamtego czasu minęło już 25 lat ! W międzyczasie wiele się zmieniło, na niekorzyść przyrody i krajobrazu, a jednym z czynników destrukcyjnych stała się - zwłaszcza w ostatnich latach - intensyfikacja gospodarki leśnej (niestety !). W roku 2003 pojawił się na łamach "Poznaj Las" (nr 4, 7/8, s. 19-21) popularyzujący i przypominający Lasy Mirachowskie artykuł, którego skany załączam. Przepraszam za ich jakość, ale nic więcej z maszyny, która służy mi już kilkanaście lat nie wycisnąłem ... nie miałem zresztą sumienia, skaner jako i jego właściciel najmłodsi już nie są 🙂 Miłej lektury ! Tekst niniejszy dedykuję tym pracownikom ZPK, którzy - jako i wtedy - tako i dzisiaj tam pracują, choć w zmienionej formule (Zarząd Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego), zwłaszcza zaś Darkowi Podbereskiemu :).

Dzień 23 VI 2018 (sobota).

Trasa: Gdańsk-Rotmanka-Pruszcz Gdański-Łęgowo-Różyny-Skowarcz-Pszczółki-Malenin-Świetlikowo-Szczerbięcin-Turze-Wędkowy-Szpęgawsk-Rywałd-Kolincz-Owidz-Janowo-Jabłowo-Jabłówko-Bobowo-Czarny Las-Wielki Bukowiec-Drewniaczki-Karszanek-Osiek-Wycinki-Przewodnik-Lipinki

Długość trasy: 94 km

Na rowerach: Iwonka Zielińska, Przemek Jujka, Leszek Zieliński, Mateusz Zieliński

Obsługa techniczna: Sławek Zieliński

Akcje ekstremalne: Ryga

Na zdjęciach także Ksiądz Misjonarz a nasz Wujek Stefan Graś (rezydent w parafii Lipinki/Bory Tucholskie)

Podziękowania dla wypożyczalni samochodów Auto-Tex (ul. Hallera, Gdańsk), zwłaszcza zaś dla Michała i Pawła, dla Wujka Księdza Stefana i Księdza Krzysztofa proboszcza parafii Lipinki oraz dla Pana dyrektora szkoły i Moniki z Lipinek.

Pozdrowienia: dla WWN (Wszystkich Wielkich Nieobecnych), może jeszcze kiedyś ....

Autorzy zdjęć: Leszek, Mateusz, Sławek Zielińscy

Taką oto analizę kiedyś przeprowadziłem i opublikowałem, przy akceptacji i wsparciu Redaktora Naczelnego miesięcznika "Nasze Pomorze" Pana Kazimierza Kiżewskiego. Czytam z pewnym rozrzewnieniem .....

Autor załączonej fotki: Marcin S. Wilga

Sławomir Zieliński

Przyrodnicze ulice Trójmiasta

Wstęp

Które elementy przyrody znajdowały i znajdują uznanie u osób odpowiedzialnych za nazywanie trójmiejskich ulic ? Które stworzenia darzone są większą niż inne sympatią ? Jak to jest, że brylują rośliny, inne zaś grupy, jak np. grzyby, płazy, gady czy bezkręgowce ledwo co zaznaczają na tablicach arterii komunikacyjnych, ulic czy uliczek swoją obecność?

Zapraszam Państwa do kolejnej (po spisie przyrodniczych nazw miejscowości regionu gdańskiego - Nasze Pomorze 6/2004) zabawy i oceny. Tym razem zobaczmy, jak ma się sprawa przyrodniczego nazewnictwa w zbiorze trójmiejskich ulic.

Zjawiska i procesy przyrodnicze

Arktyczna, Chłodna, Cienista, Czerwcowa, Deszczowa, Falowa, Gnilna, Gradowa, Jesienna, Jutrzenki, Klimatyczna, Kolonia Zaranie, Księżycowa, Mokra, Na Zaspę, Pogodna, Słoneczna, Sucha, Sztormowa, Śliska, Śnieżna, Tęczowa, Wiosenna, Zacisze, Zaciszna, Zimna, Zorzy

Skały, minerały, pierwiastki

Aluminiowa, Ametystowa, Brylantowa, Bursztynowa, Chromowa, Cynkowa, Diamentowa, Glinki, Granitowa, Iłowa, Irydowa, Jantarowa, Jodowa, Kadmowa, Kryształowa, Krzemowa, Magnezjowa, Manganowa, Metalowa, Miedziana, Mosiężna, Naftowa, Niklowa, Ołowiana, Ołowianka, Perłowa, Piaskowa, Platynowa, Plutona, Potasowa, Rtęciowa, Rubinowa, Solna, Srebrna, Szafirowa, Szmaragdowa, Targ Węglowy, Topazowa, Turkusowa, Uranowa, Wapiennicza, Węglarska, Węglowa, Wolframowa, Złota, Żelazna, Żwirowa

Ukształtowanie terenu

Falista, Górka, Górzysta, Jarowa, Jaśkowa Dolina, Jaśminowy Stok, Kamienna, Kolonia Wyżyny, Kolonia Zręby, Leśna Góra, Leśny Stok, Morenowa, Nad Jarem, Na Stoku, Nasypowa, Na Wzgórzu, Na Zboczu, Pagórkowa, Podgórna, Podgórska, Podstoczna, Pod Zrębem, Różany Stok, Skarpowa, Słoneczna Dolina, Spadzista, Stroma, Tarasy, Urwista, Ustronie, Wałowa, Wąwóz, Widok, Wzgórze Bernadowo, Zagórna, Zielone Wzgórze, Zielony Stok

Ekosystemy mokradłowe

Akwenowa, Brzegi, Bystrzycka, Długa Grobla, Długie Pobrzeże, Grobla I, II, III, IV, Grodza Kamienna, Grząska, Jeziorowa, Kamienna Grobla, Kanałowa, Koralowa, Krynicka, Kryniczna, Ku Ujściu, Morska, Nad Brzegiem, Nad Stawem, Nadmorska, Nadwodna, Na Ostrowiu, Plac Zdrojowy, Potokowa, Przełom, Przybrzeżna, Rzeczna, Stawna, Szuwary, Śluza, Tamka, Wartka, Wodna, Wodopój, Zabłotna, Zagroble, Zakole, Zapotoczna, Zatokowa, Zawodzie, Zdrojowa, Zdrojowy Plac, Źródlana, Źródło Marii

Ekosystemy leśne

Dąbrówki, Dębinki, Gajowa, Kolonia Zręby, Leśna, Łęgi, Matecznikowa, Targ Drzewny, Zalesie

Ekosystemy nieleśne

Agrarna, Błońska, Długie Ogrody, Drożyny, Folwarczna, Kępna, Kolonia Rola, Leśna Polana, Łanowa, Łąkowa, Małomiejska, Małoogrodowa, Miałki Szlak, Miedza, Na Piaskach, Na Wydmach, Nowe Ogrody, Ogrodowa, Orna, Parkowa, Plażowa, Podleśna, Podmiejska, Polanki, Polna, Rolna, Rolnicza, Sadowa, Skiby, Staromiejska, Stogi, Ścieżki, Ugory, Wiejska, Wielopole, Wydmy, Zagony, Zagrodowa, Zaroślak, Zawiejska

Grzyby

Borowikowa, Grzybowa, Kurkowa, Rydzowa

Drzewa i krzewy

Agrestowa, Akacjowa, Azaliowa, Bananowa, Berberysowa, Brzoskwiniowa, Brzozowa, Bukowa, Bzowa, Cedrowa, Cisowa, Cisowska, Cynamonowa, Cyprysowa, Cytrynowa, Czeremchowa, Czereśniowa, Głogowa, Grabowa, Grabowo, Granatowa, Gruszkowa, Jabłkowa, Jabłoniowa, Jałowcowa, Jarzębinowa, Jaśminowa, Jaworowa, Jesionowa, Jodłowa, Kacze Buki, Kalinowa, Kasztanowa, Klonowa, Kokosowa, Leszczynki, Leszczynowa, Limbowa, Lipowa, Łozy, Magnoliowa, Migdałowa, Modrzewiowa, Morelowa, Morwowa, Nowolipie, Olchowa, Oliwkowa, Orzechowa, Palmowa, Pomarańczowa, Porzeczkowa, Rokitnikowa, Różana, Sosnowa, Śliwkowa, Świerkowa, Tarniny, Tarninowa, Topolowa, Trzy Lipy, Wierzbowa, Wiklinowa, Wiśniowa

Inne rośliny i nazewnictwo florystyczne

Ananasowa, Anyżowa, Bluszczowa, Bławatna, Borówkowa, Bratki, Buraczana, Chabrowa, Chmielna, Daliowa, Dziewanny, Dziurawcowa, Dzwonki, Fiołkowa, Flory, Gorczycowa, Goździkowa, Grochowa, Iglasta, Imbirowa, Irysowa, Jagodowa, Jemiołowa, Jeżynowa, Jęczmienna, Kaczeńce, Kaczeńcowa, Kłosowa, Kminkowa, Kolendrowa, Konopiana, Konwalii, Konwaliowa, Koperkowa, Kwiatowa, Kwietna, Lawendowa, Liliowa, Listki, Lniana, Lubczykowa, Lukrecjowa, Łopianowa, Łubinowa, Macierzanki, Macierzankowa, Majerankowa, Maki, Makowa, Malinowa, Melisowa, Miętowa, Miłkowa, Miodowa, Mirtowa, Mniszki, Nagietkowa, Narcyzowa, Niezapominajek, Olejarna, Ostróżek, Osty, Owocowa, Owsiana, Paprykowa, Perzowa, Piołunowa, Piwonii, Pokrzywowa, Poziomkowa, Przebiśniegowa, Pszenna, Rabatki, Rdestowa, Rezedowa, Rosiczki, Rozłogi, Rozmarynowa, Rumiankowa, Rutowa, Rzepakowa, Rzęsna, Sasankowa, Serdecznikowa, Sitowie, Skrzypowa, Słomiana, Słonecznikowa, Sojowa, Stokłosy, Stokrotki, Storczykowa, Szafranowa, Szałwiowa, Szarotki, Trawki, Truskawkowa, Tulipanowa, Tulipanów, Turzycowa, Tymiankowa, Walerianowa, Waniliowa, Warzywna, Warzywnicza, Winogronowa, Wrzosy, Wrzosowa, Zakoniczyńska, Zbożowa, Zielna, Ziołowa, Żarnowiecka, Żniwna, Żołędziowa, Żytnia, Żywiczna

Owady

Czerwcowa, Osowska, Pasieczna, Rębaczy, Rusałki, Sówki, Świtezianki, Żukowska

Inne bezkręgowce

Krylowa, Targ Rakowy

Krągłouste, ryby

Karpia, Minogi, Rybacka, Rybna, Śledziowa, Targ Rybny, Węgorzowa

Płazy, gady

Związku Jaszczurczego, Żabia, Żabi Kruk

Ptaki

Czajki, Czyżyków, Gęsia, Gołębia, Jaskółcza, Jastrzębia, Kacza, Kacze Buki, Kormoranów, Krucza, Kurkowa, Kurza, Łabędzia, Mewy, Orla, Orłowska, Pawia, Ptasia, Rybitwy, Sępia, Słowicza, Słowików, Sokola, Sowia, Szczygła, Szpaki, Traczy, Wilgi, Wronia, Wróbla, Żabi Kruk, Żurawia

Ssaki

Bobrowa, Borowca, Borsucza, Delfina, Gronostajowa, Jelenia, Jeleniogórska, Karlikowska, Kocurki, Kolonia Mysia, Kolonia Orka, Kozia, Koziorożca, Krowia, Krowoderska, Królikarnia, Lisia Grobla, Lwowska, Łosia, Łosiowa, Niedźwiednik, Owczarnia, Reduta Dzik, Reduta Miś, Reduta Wilk, Reduta Żbik, Rysia, Sarnia, Sobolowa, Szynszylowa, Wiewiórcza, Wilcza, Zajęcza, Żubrowa

Nauki przyrodnicze

Biologiczna, Botaniczna, Chemików, Ornitologów, Przyrodników, Turystyczna

 

Razem odnotowanych zostało 480 przyrodniczych ulic w Trójmieście wśród 2094, co stanowi około 23% całości. To niezły wynik. Czy przekłada się on na poszanowanie przez trójmiejszczan miejskiej przyrody ? Odpowiedź pozostawiam Państwu.

 

 

 

Gdzieś na dyskietce (który z komputerów ma jeszcze kieszeń na ten nośnik danych ?) odnalazłem swój tekst, który nigdy nie ujrzał światła publikacyjnego. Sam nie wiem, może i dobrze, może to bez znaczenia, a może byłoby lepiej, gdyby gdzieś tam się pojawił ... . Wiele lat upłynęło, może kogoś zainteresuje, może przypadnie do gustu ...... Dla porządku dopowiem, że przemyślenia dotyczą rozumienia praktycznej ochrony przyrody przez niektórych urzędników tejże w ówczesnym (ostatnia dekada ubiegłego wieku) województwie gdańskim. Wątki rezerwatowe odnoszą się do rezerwatów przyrody "Lubygość" i "Szczyt Wieżyca" w Kaszubskim Parku Krajobrazowym. Twórczej lektury życzę ! 🙂

Zabawa w przyrodę?  (listopad 2005)

Wstęp

Jak postrzegani są przyrodnicy przez osoby spoza branży? Jak postrzegają sami siebie? Czy traktowani są/traktują się dostatecznie poważnie? Czy nie jest tak, że działania przyrodnicze sprowadzane są do poziomu niespecjalnie szkodliwego dziwactwa, nawiedzonych wymysłów, totalnej beztroski lub „zabawy dla grzecznych dzieci”?

Jaka jesteś przyrodo?

Podmiot pracy przyrodnika tj. przyroda przejawia (zwłaszcza jako całość) szereg cech, które w sposób jak najbardziej naturalny sprzyjają jej nieogarnianiu: różnorodność, skomplikowane powiązania jednostkowych elementów i ich „zestawów”, dynamizm, podatność na zdarzenia przypadkowe itp. Nieogarnianie stwarza wrażenie niefachowości tym bardziej, iż język opisu nauk przyrodniczych, zwłaszcza ekologii jest na wielu płaszczyznach zbliżony lub tożsamy z językiem potocznym. Z kolei od wrażenia niefachowości już tylko krok do postrzegania osób zajmujących się przyrodą na sposoby określone we wstępie tych rozważań.

Co w branży piszczy?

Jak w rzadko której branży tak wśród przyrodników funkcjonuje mnóstwo ludzi przypadkowych – farbowanych „ekologów”, merytorycznych ignorantów, podejrzanych drapichrustów, wszelkiej maści karierowiczów. Do kanonu wybryków branżowych trafiły już m.in. takie przypadki jak branżowy minister nie umiejący poprawnie nazwać jelenia europejskiego („byk europejski”), dyrektor parku narodowego toczący boje z proprzyrodniczą organizacją pozarządową o jak największe wycinki starodrzewów w parku, dyrektorzy parków krajobrazowych stosujący zasadę bim bam (błaznuj i mąć, bierz ale maskuj) czy wojewódzki konserwator przyrody bez krztyny kierunkowego wykształcenia.

Ogromną rolę odgrywa także niejednorodność przyrodników jako grupy zawodowej. Dość aktualna pozostaje np. wstępna typologia pracowników parków krajobrazowych opublikowana kilka lat temu (Przegląd Leśniczy 2/1997). W większości „typów” (odpornik, góropiennik, pasjonat, wielofuchołapacz, syntetyk, mamut) – może z wyjątkiem pasjonata i mamuta – nietrudno odnaleźć elementy sprzyjające powstawaniu wrażenia bardziej beztroskiej czy bardziej wyrafinowanej „zabawy w przyrodę”.

Z kolei tzw. powszechna edukacja przyrodnicza, zwłaszcza na wczesnych etapach kształcenia, infantylizuje temat. „Żuczki”, „robaczki”, „roślinki”, „ziółka”, „grzybki” itp. – niby nic w tym złego, może i wręcz przeciwnie. Tyle tylko, że takie podejście kształtowane bywa (siłą rozpędu?) i w dalszej edukacji. Nie dość dobitnie podkreśla się przy tym należny każdemu stworzeniu szacunek, choćby sprowadzając do poziomu dowcipu nieśmieszne  zdarzenia, np. rozjechanie kota przez samochód („fajne futerko”, „skórka na wyprawkę” itp.).

Do tego dochodzi jeszcze wrodzony u większości przyrodników indywidualizm oraz wcale nierzadka spontaniczność. Odległą konsekwencją tych „przywar” jest „merytoryczne wyobcowanie” i praktyczna bezbronność przed przypisywanymi walorami. Daleko tu do jednolitości i „czujności” grupy, takiej jak np. wśród hydrotechników, leśników czy kibiców piłkarskich. Nie bardzo dałoby się dopasować do grona przyrodników słowa hip-hopowego przeboju „(…) bo i tak damy radę…razem”.

Konkluzja

Czy przyrodnicy są skazani na swój wizerunek czy też nie? Czy są współtwórcami takiego stanu rzeczy? Niejeden z Czytelników ma wyrobione zdanie na ten temat. Dla pewnego poszerzenia horyzontów proponuję prześledzić (autentyczne) przykłady podane w ramce.

RAMKA - Przykłady

Absolut

PEWIEN przyrodnik znał się na wszystkim (?!) Z czym by nie podejść – on wiedział (?!) Niejednego doświadczył, z niejednego pieca zlecenia zrealizował. A jak trzeba było coby coś uwiarygodnić – to i rośliny chronione w lesie nasadzał wierząc święcie, że same wyrosły.

Głosowanko

INNY oddawał systematycznie głosy na „nie” w ankiecie internetowej, w której zadano pytanie o sens realizacji proprzyrodniczej inwestycji. Tym samym totalnie zniekształcił wyniki i przyczynił się do sformułowania całkiem niepoprawnych wniosków.

Coś za coś

KOLEJNY umówił się z leśnikami, że gdy wyrażą zgodę na powiększenie jednego rezerwatu, to drugi będą mogli zmniejszyć; dla niepoznaki – za kilka lat. Oczywiście z zachowaniem procedury – wystąpienie o zmniejszenie do ministra środowiska za pośrednictwem i ojcowskim przyzwoleniem wojewódzkiego konserwatora przyrody. W tym drugim obiekcie rósł piękny starodrzew, ale z pewnością nie o to chodziło ….

My chcemy wieżę

NASTĘPNY z PODOBNYM umyślili umiejscowić monstrualną wieżę w kształcie chińskiej pagody w rezerwacie przyrody. Niestraszne były im nieprzychylne dla ich pomysłu uwarunkowania prawne (o przyrodniczych walorach tego obiektu nie wspominając). Wieża stoi, rezerwat w stanie 6 x ZA tj.: zadeptany, zakrzyczany, zajeżdżony, zaśmiecony, zasikany i zasrany – przepraszam za obsceniczne sformułowania – SZ).

 

Wywiad poniższy opublikowany został w miesięczniku Nasze Pomorze, nr 12/2004: str. 1 i 6.

Wywiad z Księdzem Misjonarzem Stefanem Grasiem, proboszczem położonej w Borach Tucholskich wsi Lipinki

Chodzić po ziemi jak po świątyni

Kogo lub co „uczynić odpowiedzialnym” za rozwój zainteresowań przyrodniczych Księdza Proboszcza ?

Moi Drodzy Rodzice Marta i Teodor od początku wspólnego życia mieszkali w otoczeniu przyrody, byli z nią zżyci. Ojciec był leśniczym, chętnie zabierał swoje dzieci do lasu, opowiadał nam o spotykanych drzewach, innych roślinach, ptakach. Niekiedy cała rodzina wsiadała na powózkę zaprzęgniętą w dwa konie i ruszaliśmy na objazd leśnych ostępów. Myślę, że tu należałoby upatrywać początku mojego zainteresowania przyrodą. Jako ksiądz utrzymywałem je i rozwijałem, m.in. przez lekturę czasopism i książek przyrodniczych (w księgozbiorze plebanii widzę m.in. legendarne „Podstawy ekologii” Eugene P. Oduma – uwaga SZ).

Ponad 10-cio letni kontakt z przyrodą afrykańską w Zambii w czasie misji duszpasterskich ... Jakie wrażenia przyrodnicze, może obserwacje gatunków lub miejsc z tego okresu utkwiły Księdzu najbardziej w pamięci ?

 Takich wrażeń pozostało we mnie bardzo dużo. Już w trakcie podróży samolotem – widok wspaniałego szczytu górskiego przy wschodzącym słońcu. Nad wieloma przeżyciami góruje pobyt w mieście Livingstone przy wodospadzie Victorii na rzece Zambezi - olbrzymi łoskot spadających wód, potrójna tęcza w dole, specyficzny mikroklimat, różnorodna przyroda, np. mnóstwo ptaków, spotkanie z dużą małpą na wąskiej ścieżce. Z innych zdarzeń: obserwacje węży, nietoperzy, skorpionów, jaszczurek z kolorowymi ogonami, hipopotamów, krokodyli, zebr, żyraf, antylop, gwałtowne burze, w tym gradowe, śliczne zachody słońca, skowyt hieny podchodzącej w nocy pod chatę, wąż na belce w kaplicy, ... setki innych wrażeń !

Praktycznie „od zawsze” był Ksiądz Proboszcz związany z Borami Tucholskimi. Posługa kapłańska w Czersku, Tucholi, Świeciu, obecnie już od 22 lat w Lipinkach. Jak obcowanie z tym wspaniałym terenem wpływa na pracę duszpasterską ?

Lipinki są urocze, położone około 50km na wschód od Tucholi – stolicy Borów Tucholskich. Z przyrodą mam stały kontakt, to wpływa dobroczynnie na ciało i duszę. Kto nauczył się odczytywać przyrodniczą różnorodność i złożoność, ten widzi wyraźnie ślady bożej mądrości. Pobyt w lesie, nad jeziorem, rzeką odświeża siły duchowe, przynosi pokój serca, tak bardzo potrzebny w pracy duszpasterskiej. Najlepiej odpoczywam w ciszy leśnej, to ułatwia przemyślenie różnych problemów.

Jest Ksiądz znany, nie tylko w społeczności parafialnej, z bacznego „rejestrowania” i komentowania – także w treści kazań - rozmaitych wydarzeń związanych z ochroną bądź niszczeniem środowiska naturalnego. Dlaczego, przynajmniej na razie jest tak, że tego typu słuszne podejście mające przecież swe bezpośrednie źródło w naukach Św. Franciszka z Asyżu jest dość rzadko wśród księży spotykane ?

Bóg nakazuje szanować przyrodę, środowisko naturalne. Każdy kapłan musi o tym wiedzieć i od czasu do czasu zachęcać do szacunku wobec tego wspaniałego dzieła bożego. Jeśli tego nie czyni, to jego serce nie jest uczulone na te ważne sprawy. Powinniśmy mówić o grzechach ekologicznych. Niszczenie środowiska naturalnego jest złem moralnym, grzechem. Święty Franciszek z Asyżu jest dla nas zawsze żywym przykładem szacunku dla przyrody. W naszej diecezji pelplińskiej co roku czytamy odezwę księdza biskupa, wzywającą do szanowania przyrody oraz by nie wypalać traw.

Od pewnego czasu w Krakowie, a także tradycyjnie w Lublinie współpraca naukowców przyrodniczych z duszpasterzami przybiera bardzo ciekawe i twórcze formy. Co możnaby poradzić tym środowiskom w Trójmieście, aby analogiczna współpraca mogła tu zaistnieć ?

Współpraca zainteresowanych środowisk naukowych i duszpasterskich jest bardzo potrzebna, wręcz konieczna. Trzeba się spotykać, poznawać, posłuchać opinii, zaznajomić się z problemami, uznać, że są to nasze wspólne sprawy. Duszpasterze mogą przekazywać tysiącom ludzi wiele myśli z ekologii, o konieczności ochrony przyrody, zwracać uwagę na niszczenie środowiska i inne. Naukowcy przyrodnicy mogą kapłanom w tym bardzo pomóc, szczególnie w konkretnych sprawach, akcjach.

Wiemy, że Ksiądz Misjonarz już od kilku lat czyta „Nasze Pomorze”. Bardzo prosimy – na zakończenie tej rozmowy – o kilka przemyśleń skierowanych do naszych Czytelników.

Tytuł jest bardzo mobilizujący - „Nasze Pomorze”. To wzbudza odpowiedzialność. Z ciekawością biorę do rąk ten miesięcznik. Jest dla mnie wartościowym pismem, odważnym. Starajmy się czytać je systematycznie, myśleć nad poruszanymi sprawami, zaangażować się osobiście, m.in. po to, aby gazeta docierała do coraz liczniejszych odbiorców. Im piękniejsza, bardziej naturalna będzie przyroda, tym lepiej będzie się nam żyło. Nigdy nie pozostawajmy obojętni, gdy dzieje się krzywda człowiekowi lub niszczone jest środowisko naturalne. Utrzymujmy bliską więź z przyrodą, szukajmy więcej ciszy, to czyni życie lepszym, przywraca równowagę wewnętrzną, chroni od nerwic, depresji, ożywia wiarę w Boga, zabezpiecza człowieka, by nie stał się bezdusznym robotem o ludzkich kształtach. „Chodzić po ziemi jak po świątyni” – tak zatytułował jedną ze swych książek nieżyjący już niestety Profesor Sergiusz Riabinin z Zakładu Ochrony Przyrody Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Życzę wszystkim Czytelnikom, abyśmy w codziennym życiu to cenne przesłanie realizowali.

Dziękujemy bardzo za rozmowę.

rozmawiał: Sławomir Zieliński

W roku szkolnym 2014/15 doświadczyłem niewątpliwego zaszczytu i przyjemności prowadzenia zajęć w ramach studiów podyplomowych "Zielony wyróżnia !" w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni. Cykl zajęć mieścił się w haśle: "Wybrane aspekty finansowe i ekonomiczne w ekologii, ochronie środowiska i ochronie przyrody". Współpracowałem z wieloma przemiłymi i kompetentnymi Osobami, ale w szczególny sposób chciałbym podziękować Koledze mgr Rafałowi Pawlakowi, dzięki któremu w głównej mierze realizacja tego projektu przez m.in. moją skromną osobę była możliwa. Tematyka prowadzonych przeze mnie zajęć obejmowała takie zagadnienia, jak: "O wybranych interakcjach ekonomii, ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody" (wykład), "Podstawowe elementy systemu proekologicznego funkcjonowania rynku finansowego" (wykład),  "Społeczna odpowiedzialność biznesu" (wykład), "Blaski i cienie prowadzenia mikro firmy przyrodniczej w Polsce" (wykład + ćwiczenia), "Usługi ekosystemowe" (zajęcia warsztatowe), "Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza" (wykład + konkurs +test + zajęcia terenowe). To było ciekawe doświadczenie. Wspominam bardzo miło, mam nadzieję, iż Państwo Studenci też :). W załączeniu - jedna z prezentacji w formacie PDF.

Podstawowe elementy SPFRF