Zimorodek Alcedo atthis L. to piękny różnokolorowy ptak z rodziny kraskowatych. Osiąga długość ciała do 17cm, rozpiętość skrzydeł do 26cm, wagę do 40g. Zamieszkuje urwiste brzegi rzek i strumieni; w brzegach tych wykopuje głęboką norę długości około 1m, zakończoną komorą lęgową. Wyprowadza rocznie od 1 do 2 lęgów. Żywi się małymi rybami, żabami, owadami, które wypatruje czatując na wystających z wody, bądź zwieszających się nad nią konarach i gałęziach.
Obserwacje zimorodków dostarczają nie tylko niezapomnianych wrażeń, ale są też istotne pod względem dokumentacyjnym i naukowym. Zwłaszcza na obszarach, gdzie gatunek ten spotykany jest sporadycznie. Do takich należy m.in. region gdański, szczególnie zaś okolice Trójmiasta. Jak dotąd odnotowano tutaj tylko kilka stanowisk zimorodka (Ciechanowski i in. 2001, Wójcik i in. 2002, Zielińska i in. 2005). Kolejna obserwacja miała miejsce w Pruszczu Gdańskim (UTM CF 41) w dniu 17 IX 2007 o godzinie 13.45, w śródmiejskim parku nad rzeką Radunią, pomiędzy dworcem kolejowym i Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji. Jeden osobnik tego gatunku przebywał na betonowym nabrzeżu wśród stada kaczek krzyżówek Anas platyrhynchos L. (około 20 sztuk), następnie przeleciał w odległości około 7m od obserwatorów (autorzy), pod mostem, w górę rzeki. Woda w Raduni była (przynajmniej wizualnie) czysta; odnotowano obecność młodocianych osobników płoci Rutilus rutilus L. Ponowne stwierdzenie jednego zimorodka miało miejsce w dniu 31 XII 2007 między 11.45 i 12.00, nieco w górę rzeki od miejsca pierwszej obserwacji. Ptak przefruwał kilkakrotnie od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów, odlatując od nadchodzących obserwatorów (autorzy), przysiadając bądź na przybrzeżnej roślinności szuwarowej, bądź w jednym przypadku - na wystającym z wody fragmencie obłamanego konara wierzbowego. Wydawał przy tym charakterystyczny gwizd. Najbliższa odległość, na jaką "dał się podejść", wynosiła około 5m.
Warto zaznaczyć, że obecność zimorodka na "miejskim" odcinku rzeki znacząco podnosi walor edukacyjny tego obszaru. Bliskość kilku szkół i wybudowany tutaj niedawno ciąg spacerowy to czynniki, które sprzyjają możliwości wykorzystania tego faktu podczas lekcji przyrodniczych w terenie.
PS.1. W dniu 24 II 2008 na terenie Faktorii w Pruszczu Gdańskim obserwowane były (obserwatorzy: Czesława Lachowska, Iwona Zielińska, Franciszek Szczur, Mateusz Zieliński, Sławomir Zieliński) dwa "ganiające się" zimorodki nad stawami; chwilę wcześniej odnotowano jednego osobnika w locie nad Radunią. Fenologiczną ciekawostką tego spaceru było wczesne zakwitanie lepiężnika (prawdopodobnie lepiężnika różowego).
PS.2. W dniu 4 I 2009 nad rzeczką Rotmanka na polach między Pruszczem Gdańskim (Osiedle Strzeleckiego), Świętym Wojciechem i Rotmanką odnotowaliśmy kolejne stanowisko zimorodka - jeden ptak zaobserwowany został w locie wzdłuż cieku.
Literatura
- Ciechanowski M., Garbalewski A., Kowalczyk J. K., Ożarowski D. 2001.
Waloryzacja faunistyczna wybranych dolin Trójmiejskiego Parku
Krajobrazowego. Przegląd Przyr., 12 (1-2): 69-91. - Wójcik C., Meissner W., Ściborski M., Włodarczak A. 2002. Awifauna lęgowa
rezerwatu "Beka" w latach 1997-2000. Przegląd Przyr., 1-2: 149-162. - Zielińska I., Zieliński M., Zieliński S. 2005. Obserwacja zimorodka Alcedo atthis L. w Gdańsku. Przegląd Przyr., 16: (3-4): 183.
Mateusz Zieliński, Sławomir Zieliński