Sławomir Zieliński
Po 26 latach od momentu sformułowania na "papierze", tj. w mojej rozprawie doktorskiej [1], a 5 lat później w publikacji z tego "papieru" [2], propozycji utworzenia rezerwatu przyrody "Dolina Mirachowskiej Strugi" w Lasach Mirachowskich na Pojezierzu Kaszubskim (Kaszubski Park Krajobrazowy, projektowany Kaszubski Park Narodowy), rezerwat formalnie powstał. Wcześniej nieprzeciętną jakość tego terenu wskazywali m. in. śp. dr Feliks Krawiec prof. Wiesław Fałtynowicz czy prof. Jacek Herbich w swoich publikacjach.
Tym samym zasób rezerwatów Lasów Mirachowskich zwiększył się do 10 obiektów. To ewenement nie tylko w skali regionalnej, świadczący o wielkim walorze przyrodniczym tego terenu.
Powierzchnia powstałego rezerwatu, tj. 15,42 ha, nie jest co prawda tym, czego oczekiwały grona ochroniarskie. W syntetycznym publikowanym opracowaniu walorów Doliny Mirachowskiej Strugi [3] wskazywano potrzebę objęcia ochroną co najmniej 26 ha. Ducha i literę tej potrzeby dobrze oddaje wpis z e-maila kolegi Pawła Pawlaczyka z Klubu Przyrodników (info dla użytkowników listy e-mailingowej Klubu Przyrodników) z dnia 1 sierpnia br.:
Dolina Mirachowskiej Strugi (14,4 ha), gm. Kartuzy. Zachowanie młodoglacjalnego krajobrazu, z przełomem rzeki Mirachowskiej Strugi wraz z szatą roślinną porastającą brzegi jej doliny i bogactwem gatunkowym fauny. Niestety, rezerwat ograniczono tylko do gruntów Lasów Państwowych, nie ujmując cennych źródlisk na prywatnych gruntach.
Dla porządku dodam (S.Z.), że chodzi nie o "grunty Lasów Państwowych" lecz o "grunty administrowane (zarządzane) przez Lasy Państwowe". To istotne, gdyż wyklucza (domniemaną) własność LP.
Na etapie jeszcze przed utworzeniem zostałem poproszony (Klub Przyrodników) o propozycję korekty granic projektowanego rezerwatu do dalszych analiz. W oparciu o swoją wiedzę przesłałem propozycję następującą. Zamieszczam ją tutaj poniżej z nadzieją, że w najbliższych latach niejeden światły człowiek się nad tym pochyli.
Co prawda nie mierzyłem, np. planimetrem, obszarów na powyższej rycinie, ale mam wrażenie, że czymś pragmatycznym powyższy graf "zaowocował" - powierzchnia zatwierdzonej formalnie otuliny wynosi 79,2 ha. To jest "aż" w odniesieniu do zaledwie 14,42 ha powierzchni rezerwatu. Mam nadzieję, że otulina obejmuje np. skrajnie wschodnie (patrz mapka, przy Stryszej Budzie) unikatowe stanowiska skrzypu olbrzymiego Equisetum telmateia. Nie zmienia to faktu, że tego typu płaty powinny być chronione silniejszą i skuteczniejszą niż "otulina rezerwatu" formułą ochroniarską.
I to chyba na ten moment tyle. Może jeszcze fotka jednego z wiodących pod względem przyrodniczej cenności gatunków owadów występujących w rezerwacie - chrząszcza Anoplodera sexguttata z rodziny kózkowatych. Ponadto "zajawki" publikacji o nim z "dawnych czasów".
Powstanie rezerwatu "Dolina Mirachowskiej Strugi" to m. in. zwieńczenie tytanicznej pracy grona naukowców, wykonanej pro bono, zwłaszcza w latach 90. ubiegłego wieku i zakończonej syntetyczną publikacją [3].
Ja zaś osobiście od 28 V br. nie mogę już powiedzieć, że "najwszechstronniej opracowany przyrodniczo obszar na Pomorzu Gdańskim ciągle nie jest rezerwatem". Co nie znaczy, że spoczywamy na laurach. Powody, aby nie spoczywać, podałem m. in. powyżej. Najważniejszy z nich jest do przypomnienia:
KASZUBSKI PARK NARODOWY !!!
Podziękowania dla tych, od których wiele w temacie zależało. Znaczy dla WIELU.
Piśmiennictwo
[1] Zieliński S. 1999. (mscr.). Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Lasów Mirachowskich na Pojezierzu Kaszubskim. Rozprawa doktorska, Katedra Entomologii Leśnej Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków-Gdańsk.
[2] Zieliński S. 2004. Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Lasów Mirachowskich na Pojezierzu Kaszubskim. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. „Salamandra”, 8: 49-104.
[3] Ciechanowski M., Fałtynowicz W., Zieliński S. (red.) 2004. Przyroda projektowanego rezerwatu „Dolina Mirachowskiej Strugi” na Pojezierzu Kaszubskim. Acta Botanica Cassubica, vol. 4, 5-138.[4]