Sytuację grona myśliwych w obecnych czasach cechuje pogłębiające się merytoryczne i mentalne wyobcowanie z głównego, humanizującego i humanitarnego nurtu ewolucji naszego gatunku. Histeryczne próby ratowania wizerunku tego grona i jednocześnie niewybrednego piętnowania adwersarzy myślistwa podejmuje się w różnych miejscach i przy różnych okazjach, np. w trakcie konferencji naukowych (patrz np. "Jeszcze Polska nie zginęła - wieś". Toruń 13 maja 2017).
Jednym z czynników środowiskowych kształtujących wspomniany wyżej proces postępującego wyobcowania polowań jest nasilający się od dobrych kilkudziesięciu lat dość już powszechny ostracyzm społeczny względem zabijania "braci mniejszych" dla przyjemności, co zaobserwować można w wielu przestrzeniach funkcjonowania populacji ludzkich [patrz np. Sowa A. 2015. Strzały z ambony, Polityka, 8]. Wprowadzane w kolejnych krajach zakazy komercyjnych polowań (np. Kenia, Kostaryka, Botswana), projekty likwidujące łowiectwo (Holandia), moratoria na polowania (Albania), koalicje i inne anty myśliwskie ruchy społeczne (Francja, Czechy, Polska i inne kraje europejskie oraz pozaeuropejskie), coraz śmielsze przenoszenie wątku piątego przykazania kościelnego dekalogu "Nie zabijaj" także na inne niż człowiek gatunki, coraz obfitsza literatura naukowa nt. wielokierunkowej szkodliwości środowiskowej i społecznej wielu aksjomatycznych dotąd (i w związku z tym nie podlegających potrzebie udowadniania czy dyskusji) wątków prowadzenia tzw. gospodarki łowieckiej, wzrost liczby osób poszukujących kontaktu z naturą w inny niż poprzez strzelbę sposób, coraz odważniejsza twórczość artystyczna (vide np. "Pokot" Agnieszki Holland) to tylko część problemów, z jakimi przychodzi się współczesnym myśliwym zmierzyć. Nie dziwi więc, że część tego grona (chyba ta najbardziej obiektywna) sugeruje wycofanie się z pewnych dogmatów łowieckich, np. strzelania do ptaków, część (chyba ta najliczniejsza) zamilkła i czeka na rozwój sytuacji, zaś pozostali (ci najgłośniejsi) ogłaszają larum, rozdają szturchańce na lewo i prawo [inwektywy względem "zielonych" adwersarzy bywają pocieszne; próbka tematycznych epitetów z jednego tylko numeru "Łowca Polskiego" nr 6/2015: "ekoterroryści u bram" (ciekawe czego, czyżby Sejmu? - przyp. aut.), "pseudoekolodzy", "talibowie przyrody", "wyznanie wiary ludzi popierających koalicję "Niech Żyją"", "z plastiku osoba" (w odniesieniu do ekologów - przyp. aut.)] gwałtownie protestując i starając się za wszelką cenę oraz możliwie szybko odbudować nadwątloną legitymizację myślistwa w naszych czasach [w tym m.in.: promyśliwskie zmiany lub zaniechania w aktach prawnych, wzmożone wysiłki nad budową pozytywnego wizerunku myśliwego w społeczeństwie, indoktrynacja najmłodszych - "edukacyjne" wizyty myśliwych w przedszkolach i szkołach podstawowych, akcje w odpowiedzi na kampanie przyrodnicze - np. "Rok kaczki (2012 r.) jako odzew na kampanię "Kaczki dla dzieci nie dla myśliwych" (od 2007 r.), opracowywanie dekalogów postępowania z "ekoterrorem", zlecane ankiety badań nad poziomem akceptacji myślistwa przez społeczeństwo].
Wewnętrznych powodów pogłębiającej się izolacji środowiska myśliwskiego w obecnych czasach upatrywać wypada m.in. w zamiłowaniu do piastowania uprzywilejowanej funkcji w społeczeństwie (wyłączność na eksploatację ogólnospołecznych zasobów przyrody - grupy gatunków ptaków i ssaków, nie płacenie odszkodowań za wprowadzanie ołowiu do środowiska, w przeciwieństwie np. do zakładów przemysłowych) oraz zawłaszczaniu wyłączności na "prawdę obiektywną" [patrz np. Gorczyca S. (red.) 2015. Łowiectwo w Polsce w XXI wieku realia i oczekiwania. SIiTLiD oddz. w Gdańsku, Gdańsk].
Moje wiosenne, a związane z polowaniami niedowierzanie innego kalibru, wzbudziła lektura wyników ankiety sondażowej zleconej przez Lasy Państwowe (PGLLP), w której znalazło się takie oto myśliwskie pytanie: "(...) Które ze stwierdzeń najlepiej opisuje Pana (i) zdanie na temat tego, czy w Polsce powinno się wykonywać polowanie, czy też raczej nie? (...)".
Możliwe warianty odpowiedzi przedstawiały się następująco (w nawiasach podano liczbę i procent oddanych głosów):
- Polowania powinno się wykonywać na dotychczasowych warunkach i zasadach (188, 18,5%)
- Nie, powinien obowiązywać całkowity zakaz wykonywania polowania (115, 11,3%)
- Tak, ale powinno się polować tylko na gatunki wyrządzające szkody i w okresie ich powstawania (477, 46,7%)
- Tak, ale należy ograniczyć listę zwierząt łownych (54, 5,3%)
- Nie wiem (187, 18,3%)
Abstrahując w tym momencie od analizy wyników - samo sformułowanie pytania i odniesienie do wariantów odpowiedzi wzbudziło wątpliwości natury obiektywnej. Pierwsza dotyczyła zastosowania w pytaniu sugestywnego i niezobiektywizowanego rozkładu akcentów od nakazowego ("czy powinno się wykonywać polowania") do ewidentnie warunkowego ("czy też raczej nie"). Doprawdy całkiem odmiennie, choć równie sugestywnie, zabrzmiałoby np.: "czy w Polsce powinno się zakazać polowań, czy też raczej nie?". Druga wątpliwość związana była z odniesieniem do wariantów odpowiedzi - o ile w pierwszej części pytania wskazano biegunowy wariant skrajny ("wykonywać polowanie"), o tyle wariantu biegunowo przeciwstawnego ("zakaz wykonywania polowania") w drugiej części pytania zabrakło. Trzecia uwaga dotyczyła nie użycia w czwartym wariancie odpowiedzi słowa "gatunków" - sformułowanie "ograniczyć listę zwierząt łownych" było dalece nieprecyzyjne.
Przy liczebności próby (1021 osób) osiągnięto jak się wydaje względnie wiarygodne wyniki (przy założonym poziomie ufności, wielkości frakcji i błędzie maksymalnym badania) w odniesieniu do "całej populacji" - w domniemaniu - zamieszkującej Polskę. W oparciu o dostępne dane niewiele wszakże wiadomo było o sposobie doboru próby, tj. z jakiego identyfikowalnego zbioru (tzw. operatu losowania) zaczerpnięto zasób osób do tejże. Ten brak informacji podstawowej, tj. o "mikropopulacji próby" sprawił, że praktycznie każda interpretacja wyników staje się niejasna. Przykładowo ? o ile próbę tworzyli pracownicy ALP, to wynik z punktu widzenia przeciwników polowań był dobry - tylko 18% respondentów byłoby za utrzymaniem polowań w obecnej postaci. Jednak gdyby to była próba "ogólnospołeczna" ? obraz byłby dość przygnębiający, zwłaszcza przy uwzględnieniu faktu, jak nikła część społeczeństwa polskiego poluje (około 0,3%).
| Ramka 1. Diana Maciąga - komentarz na www.niechzyja.pl |
|---|
Prawie połowa respondentów uzależnia zgodę na polowania od występowania szkód. To ważny sygnał, że:
|
Dla zaspokojenia ciekawości poznawczej przeprowadzona została na przełomie kwietnia i maja 2015 roku w pięciu szkołach Trójmiasta (poziom gimnazjum, liceum) ankieta zawierająca zobiektywizowane analogiczne pytanie i doprecyzowane warianty odpowiedzi analogiczne do wyżej opisanych (patrz RAMKA 2). W badaniu wzięli udział uczniowie: Gimnazjum nr 32 z Gdańska-Świbna, Gimnazjum nr 33 z Gdańska-Osowej, Zespołu Szkół Architektury Krajobrazu i Handlowo-Usługowych w Gdańsku-Oliwie, I Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni-Witominie oraz (porównawczo) Gimnazjum nr 20 z Gdańska-Przymorza. Sformułowane pytanie oraz warianty odpowiedzi przedstawiono w ramce (RAMKA 2). Sumarycznie próba objęła 1007 uczniów.
| Ramka 2. |
|---|
"Które z poniższych sformułowań najlepiej wyraża Twoje zdanie na temat polowań w Polsce? Postaw krzyżyk (w kółeczku) przy tym sformułowaniu. Ankieta jest anonimowa."
|
Wyniki badania przedstawiono w tabeli (TABELA 1). Gimnazjum nr 20 ujęto w umowną kategorię "porównawczo" z uwagi na potencjalne możliwości formułowania zarzutu "ukierunkowania odpowiedzi" - to szkoła m.in. od wielu lat promująca i wspierająca akcję "Kaczki dla dzieci nie dla myśliwych", a obecnie kampanię "Niech Żyją!".
TABELA 1. Ankieta - podsumowanie.
| Tak dotychczasowe zasady | Nie całkowity zakaz | Tak tylko gatunki szkodotwórcze | Tak ograniczyć listę gatunków zwierząt łownych | Nie wiem |
| Gimnazjum nr 32 Gdańsk-Świbno (81 uczniów) | ||||
| 38 | 26 | 21 | 22 | 9 |
| Gimnazjum nr 33 Gdańsk-Osowa (363 uczniów) | ||||
| 38 | 82 | 105 | 83 | 55 |
| ZSAKiHU Gdańsk-Oliwa (165 uczniów) | ||||
| 11 | 62 | 53 | 19 | 20 |
| I ALO Gdynia-Witomino (133 uczniów) | ||||
| 14 | 17 | 34 | 38 | 30 |
| Sumarycznie 4 szkoły (742 uczniów) | ||||
| 66 (8,90%) | 187 (25,20%) | 213 (28,71%) | 162 (21,83%) | 114 (15,36%) |
| Gimnazjum nr 20 Gdańsk-Przymorze (265 uczniów) (porównawczo) | ||||
| 19 (7,17%) | 62 (23,40%) | 77 (29,05%) | 51 (19,25%) | 56 (21,13%) |
Wyniki powyższego badania ankietowego w sposób istotny odbiegają od uzyskanych w odpowiedzi na pytanie z ankiety sondażowej Lasów Państwowych. Osób godzących się na wykonywanie polowań według dotychczasowych zasad w Polsce jest zdecydowanie mniej - 8,90% (w PGLLP 18,5%), zaś ponad dwukrotnie więcej uczestników życzy sobie wprowadzenia całkowitego zakazu polowań w kraju - 25,20% (w PGLLP 11,30%). Mniej respondentów niż w ankiecie "leśnej" optuje za polowaniami na gatunki "szkodotwórcze" w okresie powstawania tych szkód - 28,71% (w PGLLP 46,7%), zaś ponad czterokrotnie więcej uważa, że należy ograniczyć listę gatunków zwierząt łownych - 21,83% (w PGLLP 5,3%). Zbliżone wartości osiągnęły odpowiedzi "nie mam zdania, nie wiem" - 15,36% (w PGLLP 18,3%). Odpowiedzi "porównawcze" uczniów Gimnazjum nr 20 nie odbiegają w sposób istotny od średniej z innych szkół, stosunkowo duży procent stanowią osoby niezdecydowane (21,13%).
Przeprowadzenie ankiety w losowo wybranych szkołach Trójmiasta wydaje się być interesującym eksperymentem porównawczym i poznawczym. Jej wyniki umacniają mój skrajny sceptycyzm względem myśliwych. W aspekcie ogólnym wyniki te wskazują nie tylko na istotne rozbieżności z analogicznym fragmentem ankiety Lasów Państwowych, ale uprawniają do ostrożnej ekstrapolacji na szersze (niż zasoby 5 szkół) grono tej grupy wiekowej w Polsce. Dla osiągnięcia jeszcze bardziej precyzyjnych statystycznie wyników należałoby badaniami takimi objąć więcej szkół, najlepiej w różnych regionach kraju.
Dziękuję za twórczą pomoc Dyrekcjom, Nauczycielom oraz Uczniom wymienionych szkół Trójmiasta. Zaś wszystkim myśliwym życzę choć krótkiej refleksji nad niewątpliwą wyższością strzelania do rzutek na strzelnicy (z amunicji nieołowianej) nad pozbawianiem życia dzikich stworzeń w imię mglistych i bzdurnych argumentów o regulacji i kontroli (cokolwiek to jest) populacji, zachowywaniu równowagi w przyrodzie (równowaga w przyrodzie praktycznie nie istnieje), czy podtrzymywaniu tradycji (krew nie musi się lać, żeby podtrzymać tradycję). Najodważniejszym i myślącym polecam rozstanie (na zawsze) z bronią - domniemywam, że im szybciej, tym lepiej. A ponadto lepiej późno niż wcale.
Opis sytuacji na zdjęciach: ambona myśliwska na skraju lasu administrowanego przez Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Karnieszewice, niedaleko Koszalina). W odległości około 100m na przyleśnej łące/pastwisku częściowo osłonięty zadrzewieniem kępowym paśnik dla zwierzyny płowej. Na "elewacji" paśnika od strony ambony przybita tabliczka o zakazie wykonywania polowania w pobliżu. Wypada domniemywać, że z ambony prowadzone są bezkrwawe obserwacje, może wykonuje się zdjęcia lub nakręca filmy przyrodnicze, a może jest to świątynia wzniosłych przemyśleń, co współgra zresztą z nazwą. Wczesna jesień 2015.
