Wstęp
Po kilku miesiącach przyśniadaniowych dyskusji, zaprawionych przekonywaniem się o słuszności pomysłu, potrzebie szlifowania pojazdów i nieprzeciętnej kondycji każdego z nas, zjechaliśmy o poranku dnia 8 lipca A.D.2006 przed siedzibę Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku, by jako "OKE Ultra Freaks Team" (namaszczony przez naszą Panią Dyrektor Irenę Łagunę i Pana Kierownika Macieja Michalaka - dziękujemy!) rozpocząć wyprawę rowerową do śródleśnej wsi Lipinki - niepisanej stolicy wschodnich połaci Borów Tucholskich. Powstanie tej wsi datuje się na 1597 rok. Zlokalizowana jest ona z dala od ośrodków miejskich i szlaków kolejowych. Przepiękna okolica. Cisza spokój dookoła. Wszędzie głuchy las. Cienka nitka asfaltu prowadząca do wsi od głównej szosy.
Poznaj świat
Najogólniej mówiąc - wyprawa nasza miała charakter poznawczy. Kultywowanie poznania. Poznanie - czynnik obecnie zanikający w różnego rodzaju wojażach. Na rzecz konsumpcji i swoistego "nic nie robienia" (niektórzy uważają, że to dobre formy wypoczynku). Poznanie, ciekawość świata. Umiejętność zauważenia, refleksji. Analiza "umykających w tył" krajobrazów, przekształceń terenu, sytuacji, stworzeń. Poznanie reakcji własnego organizmu na nieprzeciętny wysiłek. Sztuka umiejętności współpracy w grupie.
Śladami przyrody, historii, techniki
Jeśli więc możesz - zorganizuj wycieczkę rowerową. Gdybyś przykładowo pojechała/pojechał z nami zabaczyłabyś/zobaczyłbyś wiele godnych uwagi ciekawostek i sytuacji. Dwumetrowe rośliny z rodzaju barszcz nad kanałem Raduni w Świętym Wojciechu. Ciepłolubnego motyla polowca szachownicę koło Pruszcza Gdańskiego (drugie odkryte stanowisko w okolicach Trójmiasta). Fotoreporterski zapał Bartka, Darka, Jarka i Marcina. Kultowe wsie Rusocin i Trąbki Małe oraz ulubioną wieś (z nazwy) Sławka - Kaczki. Totalne przekształcenia terenu w okolicy wsi Żukczyn i Płochocin spowodowane budową autostrady A1. Zainicjowaną budową erozję i błyskawiczną (choć chwilową) sukcesję wtórną pionierskich gatunków roślin, m.in. podbiału. Dbającego o pozostałych członków peletonu Marcina, czyniącego każdemu z nas orzeźwiający prysznic z bidonu. Upał pod Skarszewami. Koleżeńską wzajemną pomoc. Porady terenowe dla zagubionej przedstawicielki handlowej całkiem znanej firmy. Rynek w Skarszewach z niezapomnianą fontanną i zadziwionymi dziećmi. Pamiątkowe zdjęcie Teamu w koszulkach zdobionych znakiem firmowym. Błogosławioną kąpiel w jeziorze przy wsi Semlin. Żerujące niedaleko kąpiących się perkozy dwuczube. Zapomnianą stację kolejową Piesienice z tablicą upamiętniającą akcję partyzancką w 1939 roku. Nostalgię Darka (znany miłośnik kolei), że nic akurat nie nadjeżdża :). Jazdę z wiatrem (choć kawałek) prawie do Zblewa. Trudne chwile w okolicach Borzechowa. Stadko podrostków (Homo sapiens) na motorynkach w Lubichowie. "Skrót" oraz burzę za Lubichowem. Uczynną mamę z córką odjeżdżające nam na leśnych piaskach, a potem czekające i wskazujące drogę aż do Drewniaczków. Pierwszą życiową "jednorazową rowerową setkę" (kilometrów) Bartka i Darka. Nie tak aż znowu męczącą 10km prostą z Karszanka do Jaszczerka. Sosnowe bory koło Przewodnika. Należny hołd oddany tablicy wsi - celu naszej podróży. Gościnność i wspaniałe przyjęcie (jak zawsze) przez Proboszcza Parafii Lipinki Księdza Misjonarza Stefana Grasia. Historię i miejsca pamięci narodowej we wsi Lipinki. Fotogeniczne koty, w tym Micka. Niepowtarzalne jagody ze śmietaną i z cukrem. Wieczorne ognisko (rozpalone pomimo deszczu). Muzyczne wyczyny co poniektórych. Poranną mszę świętą. Motyle rusałki ceiki spożywające napoczęte przez szpaki czereśnie w księżym sadzie. Pucowanie rowerów (resztkami koszulki Marcina). Pożegnanie, wspólne fotografie. Kąpiel w Jeziorze Rybno. Chrząszcza kłopotka czarnego znalezionego przez Jarka na ściętych sosnach. Rozjechane przez samochody zaskrońce, potrąconego na śmierć jeża i martwą ciężarną samicę jenota przy mokradłach w okolicy wsi Płochocin. Płochliwe czaple siwe na tymże rozlewisku. Strażaków rozpytujących, gdzie się pali. Tradycyjne flaczki w Warlubiu. Twórczy powrót pociągiem do Trójmiasta.
Czy potrzebne?
Czy tego typu wyprawy są potrzebne - Naszym zdaniem tak. To szansa na choć chwilowe spowolnienie tempa życia, spojrzenia na świat i swoją postawę życiową z innej perspektywy, a także zmierzenia się z własnymi słabościami. Nie sposób też nie zauważyć, że przy położeniu nacisku na poznawczy aspekt takiej wyprawy owocować ona może nie tylko powiększeniem swojej wiedzy i poszerzeniem przyrodniczych oraz kulturowych horyzontów, ale także znaczącymi dla nauki spostrzeżeniami obecności rzadkich i/bądź chronionych gatunków (vide: zaskroniec, polowiec szachownica, inne, o których w tym tekście nie wspomniano). Polecamy wszystkim taki sposób wypoczynku.
Droga jest celem. Czas także. (Bartek)
Z inspiracji artykułu Pani Prof. Staniszkis (tygodnik "Ozon") rozważałem czy, i ewentualnie jakie interakcje bezpośrednie miały miejsce podczas wyprawy. Interakcja taka zachodzi, gdy budzi się nasza świadomość, gdy wypadamy choć na chwilę z utartego toru, porzucamy maskę, zderzamy się z otoczeniem i niczym nieograniczeni oddajemy się kontemplacji. Dotyczy to każdego, jednak nie każdy podejmuje trud, aby to sobie uświadomić.
Pierwsze takie oddziaływanie nastąpiło na trasie wiodącej nas do celu. Wiatr we włosach i poczucie wolności na szybkich zjazdach oraz brak tchu podczas długich podjazdów - niby nic nadzwyczajnego, banalne wręcz. Urok i niepowtarzalność interakcji nie polegały na byciu świadkiem lub nawet uczestnikiem zdarzenia, lecz na sposobie odbioru, przeżywania - bezpośredniego kontaktu z rzeczywistością - naturą (również własną). Warto przeżywać takie momenty. Doświadczać i poświęcić im choć ułamek naszej uwagi, cieszyć się chwilą ulotną, bo inaczej w rowerowym - i nie tylko - pędzie miną niezauważone. Zmaganie się z drętwiejącymi po 70km nadgarstkami, bolące "cztery litery", upał, deszcz, piasek, błoto, spaliny - takich atrakcji nie ma nawet w erze! Świadomie użyłem słowa "atrakcji" bo rowerzyście po przejechaniu ponad 100km, można zadać tylko retoryczne pytania typu: Czy jest coś piękniejszego niż przejazd z prędkością 25km/h przez leśne kałuże? Lądujące na twarzy błoto? Chrzest leśnika? (strząsanie deszczówki z przydrożnych sosen). Wiatr na twarzy, ale nie dlatego, że wieje, lecz z powodu 40km/h na liczniku? Nieustannie zmieniające się krajobrazy? Zapach borów? Czy najważniejsze w wyprawie jest osiągnięcie celu czy też sama droga jest celem? A może pytania o hierarchię ważności nie warto po prostu stawiać? Nasza eskapada miała wyznaczony przestrzennie cel. Został on osiągnięty, ale chyba nikt z nas nie spodziewał się, że podróż odbywa się również w czwartym wymiarze jakim jest czas. Plebania Księdza Misjonarza w Lipinkach to miejsce, w którym czas się zatrzymał, czas nie istnieje - niemalże zaczarowane, a sam gospodarz jest człowiekiem niezwykle gościnnym, przepełnionym ciepłem i światłem. Do takich miejsc i ludzi chętnie wraca się nie tylko w pamięci.
Pedałować każdy może! (Marcin)
Wyjazd do Lipinek? Poważna sprawa! Przygotowywaliśmy się ostro do tej wyprawy. Pomagaliśmy sobie wzajemnie. Ustalaliśmy trasę wycieczki, dyskutowaliśmy nad niezbędnym ekwipunkiem, wprowadzaliśmy na planie trasy niezbędne modernizacje i skróty. Te ostatnie okazały się jednak mało "skuteczne", lecz dzięki temu było wesoło. Aktywnie spędzony weekend można zaliczyć do naprawdę udanych. Super towarzystwo i wspaniała atmosfera, a do tego żelazna dyscyplina jazdy. Żadnych kwileń po drodze. Wszyscy równo pedałowali, nikt nie narzekał. Pokonaliśmy dystans 110 km w czasie nieco ponad 6 godzin, co - jak na amatorów - jest niezłym osiągnięciem. Zatem kto z nami nie jechał - niech żałuje. W niektórych miejscach odczuwaliśmy brak pobocza. Podziękowania dla kierowcy TIR'a, którego skutecznie blokował Darek. A kiedy już pozwolił się 16-tonowemu kolosowi wyprzedzić, kierowca pozdrowił nas "kiwką" (pozdrowienie przez podniesienie ręki) i odjechał spokojnie dalej. Takich "mobili" będziemy długo wspominać.
Nieznane - to jest to (Sławek)
Nieodmiennie skłania mnie do przemyśleń - wyraziście doświadczana w trakcie takich wypraw - kruchość wszelkiego istnienia i nieprzewidywalność tego, co może się w każdej chwili zdarzyć. Mijane rozjechane zwierzęta, przydrożne krzyże, poobijane drzewa, zdewastowane przyrodnicze zakątki, rowerzyści wyprzedzani przez niektóre samochody "na styk", nieroztropne matki prowadzące swoje pociechy od strony jezdni. Przemyślenia przeplatają sceptycyzm i irytacja ludzką głupotą i brakiem wyobraźni. A może te cechy wpisane są po prostu we wszechobecne mechanizmy selekcyjne machiny ewolucji? Tylko dlaczego skutki obciążają Bogu ducha winne dzieci, czy nieświadome zagrożeń stworzenia innych gatunków? A w tle tych rozważań brzmi niepokorne wyznanie Miszy Berlioza, jednego z bohaterów dzieła "Mistrz i Małgorzata", przejechanego chwilę później przez tramwaj: "nie, to już przesada; mniej więcej wiem dokładnie co będę robił dziś wieczór". No cóż, ustami innego bohatera tej książki skomentować można to tak: "człowiek jest śmiertelny, ale to jeszcze pół biedy; najgorsze że to, iż jest śmiertelny okazuje się niespodziewanie; w tym właśnie sęk".
OKE Ultra Freaks Team:
Dariusz Gajuś - fotograf wiodący
Marcin Przychodzeń - kierownik wyprawy
Bartosz Tarasiewicz - dusza wyprawy i zaopatrzeniowiec
Jarosław Wojtaś - wsparcie logistyczne i humorystyczne
Sławomir Zieliński - wsparcie kartograficzne i ogólne
Nasze Pomorze, nr 8, sierpień 2006
Zimorodek Alcedo atthis L. to piękny różnokolorowy ptak z rodziny kraskowatych. Osiąga długość ciała do 17cm, rozpiętość skrzydeł do 26cm, wagę do 40g. Zamieszkuje urwiste brzegi rzek i strumieni; w brzegach tych wykopuje głęboką norę długości około 1m, zakończoną komorą lęgową. Wyprowadza rocznie od 1 do 2 lęgów. Żywi się małymi rybami, żabami, owadami, które wypatruje czatując na wystających z wody, bądź zwieszających się nad nią konarach i gałęziach.
Puszcza Białowieska jest reliktem olbrzymiej prapuszczy, rozciągającej się od rosyjskiej tundry do czarnomorskich stepów, od Morza Bałtyckiego do Śródziemnego. Dzisiaj stanowi ostatni las naturalny Niżu Europejskiego. Jest światowym dziedzictwem przyrody i częścią polskiej kultury narodowej. Naukowcy ostrzegają, że chronione skrawki Puszczy nie wystarczą żeby zachować jej unikatowy charakter i zabezpieczyć ciągłość naturalnych procesów ekologicznych.